Saul Aaron Kripke Kimdir?
Saul Aaron Kripke Kimdir?
Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı.
Mantık ve matematik felsefesi alanlarında, özellikle de kipler mantığı, sezgici mantık ve kümeler kuramında ufuk açıcı çalışmalar yapmış olan Amerikalı felsefeci Kripke’ nin ayrıca dil felsefesi, bilgikuramı, metafizik ve zihin felsefesi gibi diğer felsefe dallarında da katkıları olmuştur.
Kripke ilk çalışmaları olan K Mımt Eksiksizlik Kanıtsavı (A Completeness Theorem in Modal Logic, 1959) ile K Ma Ü DlJşi/nı emantical Considerations on Modal Logic, 1963) kipler mantığının teknik sorunları üzerinde yoğunlaşır 1960’lann sonlarına doğru özdeşlik, özel adlar ve olanaklı dünyalar konularını işlemeye başlayan Kripke, şaşkınlık ve şüpheyle karşılanan çeşitli mantıksal konumlar geliştirir Bu konumlardan en etkilisini Adlandırma ve Zorunluluk’ta (Naming and Necessity, 1980 —Kripke’nin aynı adı taşıyan 1972 yılında yayınılanmış bir makalesi de vardır) bulabiliriz Kripke bu çalışmasında özdeşliğin asla iki şey arasında değil, şey ile kendisi arasında geçerli olduğunu ve zorunluluğa dayandığını iddia eder (bazı felsefecilere göre Kripke’nin bu sayı oldukça su götürür dür) Sözgelimi çift odaklı gözlüğü bulan kişi ile PTT genel müdürünün özdeşliği rahatlıkla zorunlu değil de olumsal gözükebilir Ama Kripke burada olumsal ola nın her iki ayrı özelliğin bir kişide toplanması olduğunu ve bu olumsallığın kişinin kendisiyle özdeş olması zorunluluğunu ortadan kaldırmadığını savunur Çiftodaklı gözlüğü bulan Benjamin Franklin PTI’ genel müdürü olmasaydı da kendisi kendisiyle özdeş olacaktı Kripke Adlandırma ve Zorunluluk adli çalışmasında adların yalnızca kesin betimlemeler değil, göndergesi bütün olanaklı dünyalarda geçerli olması gereken tanıtlayıcı tümdeyimler de olduklarını öne süren bir nedensel anlam kuramı oluşturur Kripke bu anlambilgisi çerçevesinde zorunlu/olumsal ve a priori/ posteriori ayrımlarının çakışmadığını ileri sürer Kripke’ nin diğer bir önemli kitabı, Wittgenstein’ın “özel dil uslamlamasını izleme” bağlamına oturttuğu Wittgenstein on Rules and Private Language (Wittgenstein’da Kurallar ile Özel Dil, 1982) adlı çalışmadır.