Pierre Bayle Kimdir?
Pierre Bayle Kimdir?
1647-1706 yılları arasında yaşamış olan Fransız filozofudur. Temel eseri "Tarihsel ve Eleştirel Sözlük" olan Bayle, felsefi akıl yürütmenin evrensel bir kuşkuculuğa yol açtığını, doğanın ise insanı körü körüne inanca zorladığını savunmuştur.
Rasyonel çaba ve çalışmanın değersiz olduğunu öne süren Bayle, yine de insanın dış dünyada varlıkların, nesnelerin var olduğu ve Tanrı'nın aldatan bir varlık olmadığı görüşünü temellendirmek için, saf insanca dayanılması gerektiğini belirtmiştir.
Bayle, 17. yüzyıl felsefesinin şüpheci düşünürlerindendir. Akla yönelik şüpheyi derinleştirmiş ve sistematik bir septisizme varmıştır. Din ile bilimin uzlaştırılamazlığı fikrinden hareket etmiştir, dinsel dogmalarla aklın bilgileri arasında bir uzlaşma sağlanamayacağını öne sürmüştür. Dolayısıyla Pascal ile aynı şekilde her şeyin akıl ile aydınlatılabileceğine inanmamaktadır.
Bayle, çifte doğruluk önermesini ileri sürer, bunlar; aklın doğruları ve inancın doğrularıdır. Bayle'nin şüphesi kartezyen felsefenin ilkelerini de kapsar. O hem "düşünüyorum"dan, hem de matematik aksiyomların kesinliğinden şüphe eder. Ona göre bilginin hiç bir yerinde şüpheyi sona erdirecek bir kesinlik söz konusu olamaz.