Nitel Çelişki Nedir?
Nitel Çelişki Nedir?
İç karşıtlıklar arasında niteliksel karşıtlıktan doğan çelişki.
Eytişimsel özdekçi çelişkiyle Hegelci çelişkiyi birbirinden ayıran ve özellikle karşıtların birliği ve savaşımı yasasında çelişkinin mekanik yorumunu meydana koyan ve büyük yanılgıları önleyen çok önemli bir terimdir. Her çelişme karşıtların birliğini ve savaşımını gerçekleştirmez, karşıtların birliği ve savaşımını gerçekleştiren iç karşıtlıklar arasında niteliksel karşıtlıktan doğan nitel çelişki’dir. Bu çok önemli bilgi göz önünde tutulmazsa karşıtlar arasındaki bağımlılık mekanik bir devimselliğe bürünür ve bir saatin rakkası gibi sürekli olarak iki karşıtlık arasında gidip gelir. Örneğin anamalcılık toplumculuğa dönüştükten sonra toplumculuk da gene anamalcılığa dönüşür. Bunun gibi savaş barışa dönüşür, barış da gene savaşa dönüşür, demek ki savaş sonsuzca sürüp gidecek ve insanlık savaştan kurtulamayacaktır. Oysa anamalcılık toplumculuğa dönüşür ama toplumculuk yeniden anamalcılığa dönüşmez, savaş barışa dönüşür ama barış yeniden savaşa dönüşmez. Çünkü bunların birliğini ve savaşımını oluşturan soyut kavramsal karşıtlıkları değil, içsel ve niteliksel karşıtlıklarıdır, eş deyişle iç karşıtlıkları arasında niteliksel karşıtlıktan doğan nitel çelişki’leridir.
Örneğin anamalcılık toplumculukla karşıtlaştığından ötürü değil kendi iç nitel çelişki’sinin aşılmasından ötürü toplumculuğa dönüşür. Toplumculuksa yeniden anamalcılığa dönüşmez, çünkü onu oluşturan anamalcılığın iç nitel çelişkisi artık aşılmıştır ve yok olmuştur. Daha açık bir deyişle, toplumculuğun içinde anamalcılığın iç nitel çelişkisi yoktur ki onu yeniden anamalcılığa dönüştürsün. Toplumculuğun iç nitel çelişkileriyse onu yeniden anamalcılığa dönüştürmez, tersine, bizzat kendisini aştırır ve geliştirir. Bir olayın ya da sürecin karşıt gibi görünen yanlarının eytişimsel karşıtlığı temsil etmediği ve hele iç nitel çelişki’yle hiçbir ilgisi bulunmadığı asla unutulmamalıdır.