Linduslu Kleobulos Kimdir?
Linduslu Kleobulos Kimdir?
Lindos’lu (Rodos), bir görüşe göre de Karia’lı (Güneybatı Anadolu) Kleobulos, Evagoras’ın oğluymuş, Herakles’in soyundan geliyormuş. Güçlü kuvvetli ve çok yakışıklı bir adammış. Mısır’da felsefe öğrenimi görmüş. Üç bin dize yazmış, bu dizeler oldukça karanlık dizelermiş.
Frigya kralı Midas’ın mezar taşındaki şu dizeleri de onun yazdığı söylenir: “Bronzdan bir bakireyim Midas’ın mezarında. / Su aktıkça, ağaçlar boy attıkça, / Doğan güneş ve parlak ay ışıklarını saçtıkça, / Irmaklar aktıkça ve deniz dalgalandıkça, / Burada kalacağım, bu mezarın üstünde ağlayarak, / Geçenlere diyeceğim Midas burada yatıyor.” Şair Keos’lu (Ege’de Kyklades adalarının en batıda olanı) Simonides Kleobulos’un bu dizeleriyle alay eder: “Aklı başında hangi adam benimser / Lindos’lu Kleobulos denen adamı, / Bir yontunun yaşamını / Bitmez tükenmez ırmaklara, / İlkyaz çiçeklerine, / Güneşin ışığına ve parlak aya, / Denizin dalgalarına benzetiyor! / Bu olgular bir tanrının işidir ve taş / İnsanların eliyle yontulmuştur. / Deli inanır buna.” Kleobulos yetmiş yaşında ölmüş, mezar taşına şunlar yazılmış: “Bilge Kleobulos öldü, dört yanı denizlerle çevrili ülkesi Lindos ona gözyaşı döküyor.” Yunan düşüncesinin en güzel orta yer kavrayışını ortaya koyan “Ölçü her şeyin en iyisidir” sözünü de Kleobulos söylemiş. Diogenes Laertios bize Kleobulos’un Solon’a yazdığı şu mektubu aktarır: “Pekçok dostunuz var, onlardan herbirinin kendi evi var. Ama inanıyorum ki Solon demokratik bir yönetimi olan Lindos’da oturmak isteyecektir. Burası bir adadır ve burada yaşayanların Peisistratos’dan korkusu yoktur. Kısacası bütün dostlarınız, kim olursa olsun, ve siz buraya gelebilirsiniz.”
Yedi Bilgeler’den bu arada Kleobulos’dan bize özdeyişler kalmıştır. Yedi Bilgeler’in özdeyişleri için kaynak Phaleron’lu (Atina’nın limanı) Demetrios’dur (350-283). Atina’lı ünlü söylevci ve devlet adamı Demetrios, Aristoteles’in ölümünden sonra Lykeion’un başına geçen Theophrastos’un öğrencisi ve arkadaşıydı. Atina’yı on yıl (317-307) yönetti. Kleobulos’un özdeyişlerinden örnekler verelim:
- Ölçü her şeyin en iyisidir.
- Babaya saygı göstermek gerekir.
- Beden ve ruh sağlığı için kendimize özen gösterelim.
- Çok bilmek iyidir, bilmemek değil.
- Yurttaşlarına en iyi öğütleri ver.
- Dilini tut.
- Şiddetle hiçbir şey yapma.
- Çocuklarını eğit.
- Kinlerine bir nokta koy.
- Halktan tiksineni halk düşmanı belle.
- Başkalarının yanında ne karınla didiş ne onu okşa; birincisi en kötü şeydir ama ikincisi çılgınca bir tutkuya yol açabilir.
- Sarhoş durumdaki kölelerini cezalandırma, yoksa seni de sarhoş sanırlar.
- Kendinle aynı durumdaki bir kadınla evlen; çok zengin bir kadın aldın mı yakınların değil efendilerin olur.
- İyi durumdayken büyüklük taslama, kötü durumdayken kendini hor görme.
Yedi Bilgenin dördüncüsü Kleobulos, Anadolu yakınlarındaki Rodos'un Lindos şehrinde yaşamıştı.
Bias ile yakından ilgisi olduğu düşüncelerinden bellidir. Onun, "Dinlemeyi sevmeli, gevezeliği değil- sözü, kendisinden kısa bir süre önce yaşamış olan Prieneli Bias'ın, "Çok dinle, yerinde konuş" sözüne benziyor.
Sözleri
Dilini tut.
İnsan başkasının yanında ne karısıyla kavga etmeli, ne de onunla oynaşmalı. Birinci hal en kötüsüdür; ikincisi ise, ihtirasları celb edebilir.
Yurttaşlara en iyi öğütleri ver.
Zorla hiçbir şey yapmamalı.
Çocukları eğitmeli.
Halka ihanet edene karşı düşman gözüyle bakmalı.
Kişi dengiyle evlenmeli; daha yükseği efendin olur, akraban değil.
Dinlemeyi sevmeli, gevezeliği değil.
Hazza hükmetmeli.