Joseph Priestley Kimdir?
Joseph Priestley Kimdir?
(d. 13 Mart 1733 - ö. 8 Şubat 1804)
İngiliz kimyager, filozof, papaz. Karbon dioksit üzerine araştırmaları ve oksijenin bulunuşuna katkıları ile bilinir.
Joseph Priestley deneysel kimya alanında çok önemli katkılarda bulunmuş İngiliz asıllı bir bilim adamıdır. Yorkshire'lı bir terzinin oğluydu. Dini eğitim gördü, pek çok eski ve yeni dil öğrendi. Birkaç yıl papazlık ve öğretmenlik yaptıktan sonra, Wiltshire'daki Calne'da Lord Shelburne'ın kütüphane müdürü oldu. Daha sonra Birmingham'a taşındı.
Priestley pek çok gaz keşfetmiş ve bunların özelliklerini belirlemiştir. Bilimsel bir eğitim görmemesine karşın son derece ilginç deneyler yapmıştır. Yakınlardaki bir bira fabrikasında, biranın mayalanması işlemi sırasında çıkan ve "sabit hava" diye adlandırdığı gazı toplayarak, bu gazı su ile karıştırmayı başarmış ve sodayı elde etmiştir. ("Sabit hava" karbon dioksit gazıdır.) Priestley Ağustos 1774'te oksijeni buldu, onun solunum ve yanma için gerekli olduğunu gösterdi. Kükürt dioksit ile amonyak da keşfettiği öbür önemli gazlardır.
Priestley demokrasiden yanaydı. Amerikan kolonilerinin İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanma savaşlarında Amerikalılar'dan, Fransız Devrimi'nde de devrimcilerden yanaydı. 1791'de, bağlı bulunduğu derneğin Fransız Devrimi'ni kutlamak için verdiği yemek dolayısıyla Birmingham halkı Priestley'in evini yakıp kilisesini ateşe verdi. Priestley 1794'te ABD'ye giderek Pennsylvania eyaletinin Northumberland kentine yerleşti ve yaşamının sonuna kadar bilim ve din alanlarındaki çalışmalarını burada sürdürdü.
İngiliz kimyacı, filozof ve ilâhiyatçıdır. İlk çalışmaları dinî konular üzerinedir. Vaizlik, fizik, kimya ve dil öğretmenliği yaptıktan sonra "The History and Present State of Electricity" (Elektriğin Tarihi ve Şimdiki Durumu, 1967) adlı kitabı yayımlandı. Bu yapıtla iletkenlerin yüzeysel olarak elektriklendiğini doğruladı. Daha sonra kimya ile ilgilenmeye başladı ve 1771'de karbon gazını inceleyerek "Experiments and Observations on Different Kinds Of Air" (Havanın Çeşitli Türleri Üzerine Gözlemler ve Deneyler, 1772) adlı yapıtı hazırladı. Kırmızı cıva oksiti ısıtarak ilk kez oksijen elde etti (1775). Daha sonra amonyak, karbon monoksit ve hidrojen sülfür gibi gazların varlığını, yeşil bitkilerin güneş ışığı alarak karbon dioksit gazı açığa çıkardıklarını buldu.