Güdü Kavramı Ve Güdülenme Nedir?
Güdü Kavramı ve Güdülenme Nedir?
Psikolojide en önemli amaçlardan biri insan ve havyan davranışlarının sebeplerini ortaya koymaktır.
Davranışların ortaya çıkmasında ve bireyden bireye farklılaşmasında güdü kavramı önemli bir yer teşkil etmektedir. Karnınız acıktığında ya da susadığınızda yapılan ilk iş öncelikle bu ihtiyacı giderme yolunu bulmaktır. Evde iseniz hemen buzdolabının yolunu tutarsınız. Dışarıda bir yerlerde iseniz hemen size en yakın, kamınızı doyuracak yere yönlenirsiniz. Karnınız acıktığında tek başınıza değil de sevdiğiniz bir arkadaşınızla yemeğe gitmek isteyebilirsiniz. Açlığın yanında yemeği paylaşma, birileriyle birlikte olma ihtiyacı da hissedebilirsiniz. Açsınız fakat birden telefonunuz çaldı ve sevdiğiniz bir arkadaşınızın hastaneye kaldırıldığını duydunuz. O an aldığınız kötü haberle açlık hissiniz birden bire yok olabilir. Öte yandan bir kitabı sevdiğiniz için ya da sırf başka arkadaşlarınızdan geri kalmamak için de okuyabilirsiniz. Aç olmasanız da belki bir tabak mantıyı görüntüsü ve güzel kokusu nedeniyle reddedemeyebilirsiniz. İhtiyacınız olmasa da vitrinde gördüğünüz güzel bir kıyafet için tüm paranızı verebilirsiniz. Bazı yemekleri daha çok sevip bazılarını sadece açlığımızı geçiştirmek için tüketebilirsiniz. Kısaca insan davranışlarının yönlendirilmesinde ve organizmanın harekete geçmesinin sağlanmasında güdüler önemli bir rol oynar
Yukarıda da bahsedildiği üzere insanlar her gün çeşitli davranışlar ortaya koyar. Hiçbir davranışın gelişigüzel ve kendiliğinden olduğu söylenemez. Organizmayı davranışa sevk eden sebep ya da sebepler vardır. Davranışlar her zaman güdülerle oluşur ve şekillenir. İstek, arzu ve dürtülerle ilgili bir kavram olan güdü organizmayı uyararak organizmanın belli bir amaç doğrultusunda faaliyete geçmesini sağlar. Güdü, davranışa enerji ve yön veren güçtür; bu güç organizmayı etkileyerek bir amaç için harekete geçmeye sevk eder. Güdü, istekleri, arzuları, ihtiyaçları, dürtüleri ve ilgileri kapsayan genel bir kavramdır. Fizyolojik kökenli açlık, susuzluk cinsellik gibi güdülere ise dürtü adı verilmektedir. Vücut süreçlerini denge durumuna getirmek için çeşitli kaynakların kullanıldığı organizmanın fizyolojik ihtiyaçlar gereksinim (ihtiyaç) olarak tanımlanabilmektedir. Bunun yanında başarma, toplumsal onay, statüye ilişkin duyulan istek gibi davranışı yüksek seviyede yönlendiren dürtüler de gereksinim olarak adlandırılır. Bir gereksinimin giderilmesinde çok sayıda farklı davranış etkili olabilmektedir. Birey kendisi ile ilgili tanınma gereksinimini karşılamak için işyerinde terfi etmenin yollarını arayabilir. Sosyal bir demeğe üye olabilir, yeni bir spor araba alabilir. Bunun yanında tek bir davranış birden çok gereksinimin giderilmesine de öncülük edebilmektedir. Örneğin iş yerinde üst pozisyona terfi eden birey bu yolla tanınma, statü, güvenlik ve başarı gereksinimlerini giderebilmektedir.