Aristippos Kimdir?
Aristippos Kimdir?
Aristippos, M.Ö. 435-386 yılları arasında yaşamış olan Yunanlı düşünür.
Sokrates'in öğrencisi olan Aristippos, Kirene okulunun kurucusu olarak bilinir. Eserlerinden hiçbiri günümüze ulaşmamış olan filozof, acıdan kaçınan ve akla ya da ölçülülüğe dayalı doğrudan hazzı temele alan bir ahlak öğretisi geliştirmiştir. Kynikler'in 'dünyaya sırtını dönen bilgin'ine karşı Aristippos, 'dünyadan akıllıca tat almayı bilen bilgin' görüşünü temsil eder.
Yunan filozofudur. Kyrene okulunun veya Hazcılık adı ile tanınan öğretinin kurucusu. Sokrates'in derslerine devam etti. Bu derslerden, sadece, felsefeye pratik bir nitelik vermek gerektiği düşüncesine vardı. Hükümdarlara dalkavukluk etmek sanatının ustasıydı. Ömrünün bir kısmını Sicilya'da Dionysios'ların sarayında geçirdiği söylenir; ama hakkında söylenen her şeyin doğru olduğu şüphelidir.
Kendisine mal edilen bir öğretiye göre mutluluk, haz aramaktan başka şey değildir. Yaşamın amacının mümkün olduğunca çok haz almak olması gerektiğine inanıyordu. "en üstün iyilik hazdır" ve "en büyük kötülük acıdır" diyordu. Bununla birlikte, bu öğretiyi ilk olarak ortaya koyanın, torunu Genç Aristippos olması da mümkündür.
Aristippos Sokrates'in düşüncelerinden çok ustalıklı bir sentez oluşturmuştur. Bu filozof, "Mutlu bir yaşam nedir?" sorusunu sorarak başladığı düşüncesini "Mutlu yaşam; hazzı olabildiğince fazla, elemi olabildiğinde az olan bir yaşamdır." cevabını vererek konuyu açıklamıştır. Yaşamı mutlu kılmak; yaşamımıza elimizden geldiğince fazla haz, olabildiğince az acı katmaktır. Bunun için yapılması gereken, gereksinimlerimizi azaltmak, yani olabildiğinde az gereksinimle yaşamaya çalışmaktır. Çünkü gereğinden fazla haz insana zarar verecektir. O halde elimizdekilerle yetinmemiz gerekir. Ancak o zaman yaşamın bütün hazlarından yararlanabiliriz. Böylece Aristippos bize bir çeşit yaşam sanatı önermektedir. Bu yaşam sanatı, insanın kendisini tutkularının kölesi olmaktan kurtarması demektir.
Aristippos bilgi teorisiyle ilgili olarak şu soruyu sorar: Acaba biz nesneleri oldukları gibi tanıyabilir miyiz? Bir başka deyişle evrenin kendisini bilmemize olanak var mıdır? Ona göre biz evrenin kendisini değil, ancak bize görünen şeklini algılarız. Söz gelişi balın kendisinin tatlı olup olmadığını bilemem. Bildiğim, balın yalnızca benim için tatlı olduğudur. Acaba nesneler gerçekte renkli midirler? Bunu bilemeyiz, yalnızca nesnelerin bana renkli olarak göründüğünü bilirim. Bunun için bizim nesnelerin kendisini değil, ancak onların bilincimizde oluşturdukları imajları bilmemize olanak vardır. İşte bunun için Aristippos, insanın ancak bilincini, bilincinin içeriğini bilgi konusu yapabileceğine inanır.